Game summary
Aantal spelers 1 tot 5
Speeltijd: 60 – 75 min
Designer: Shem Phillips, S J Macdonald
Artist: Mihajlo Dimitrievski
Publisher: Garphill Games & White Goblin Games
Wat zit er in de doos?
spelregels
1 speelbord
10 spelersborden
1 tegenstanderbord
100 arbeiders (diverse kleuren)
10 spelersschijfes
35 klei
40 hout
40 steen
25 goud
30 marmer
50 zilver
43 leerlingkaarten
43 gebouwkaarten
10 zwarte markt kaarten
22 schuldkaarten
11 beloningskaarten
6 vermenigvuldigkaarten
30 solo kaarten (ook wel plankaarten genoemd)
2 overzichtskaarten
Het plaatsen van arbeiders op de verschillende locaties, hier zie je bijv. 2 Groene werkers bij de Groeve staan en dat betekent dat je 2x steen ontvangt. Geel ontvangt bijv. maar 1x steen tot er nog een gele arbeider geplaatst wordt.
Het bouwen aan de Kathedraal, je ziet dat hoe hoger je komt hoe minder plekjes er beschikbaar zijn. Link van de Kathedraal zie je de overwinningspunten welke geteld worden aan het eind van het spel. Naast de overwinningspunten zie je ook wat je moet “betalen” om te kunnen bouwen, bijv. het eerste stapje is 1 goud en 1 kaart.
2 voorbeelden van spelersborden, de ene kant is de ‘makkelijke’ variant en de andere kant voor meer uitdaging. Je opstelling is ook anders dan met de makkelijke variant, bijv. een aantal arbeiders binnen al in de gevangenis.
Laten we gaan spelen
In Architecten van het Westelijk Koninkrijk ga je terug naar het jaar 850. Als speler probeer je indruk te maken op de koning door diverse gebouwen te bouwen in de gebieden welke de koning heeft veroverd. Verzamel grondstoffen, huur leerlingen in en zorg dat je steeds voldoende arbeiders overhoudt.
We beginnen het spel uiteraard met het neerleggen van het bord op tafel zodat iedereen erbij kan. Vervolgens maak je verschillende stapeltjes van de grondstoffen en het zilver (geld) en die leg er zo dat iedereen er ook bij kan, leg alle vermenigvuldigkaarten ook bij de grondstoffen. Deze kan je gebruiken als de grondstoffen bijna op zijn.
Maak verschillende stapeltjes van alle kaarten, de Zwarte Markt, schuldkaarten, beloningskaarten, leerling kaarten en als laatste de gebouwkaarten. Schud hierna alle kaarten en leg ze op de daarvoor bestemde velden op het bord.
Maar let wel goed op de schuldkaarten leg je naast het bord neer, vlakbij de wachtpost. De zwarte markt daarentegen leg je allemaal op het linker veld maar let wel goed op dat je de bovenste kaart met de kleine markt naar boven neerlegt.
Leg 4 zilver op het veld bij het belastingkantoor.
Hierna krijgt elke speler een spelersbord en 20 arbeiders in de kleur naar keuze, en 2 spelersschijfjes. 1 van deze schijfjes leg je onder de kathedraal en de ander leg je op veld 7 van het loyaliteitsspoor.
Geef nu elke speler 4 gebouwkaarten, daarvan kiest elke speler 1 kaart en legt deze vervolgens neer. Hierna geef je de overige kaarten door naar de volgende speler en ook ontvang je weer 3 nieuwe kaarten, hier kies je er ook weer 1 uit en dit doe je vervolgens nog 1 keer. Hierna gaan de overige kaarten onderop de stapel met gebouwkaarten. Elke speler heeft nu 3 kaarten en deze neem je in je hand, zorg ervoor dat je deze kaarten altijd geheim houdt voor de overige spelers.
Hierna wordt de startspeler gekozen, die ontvangt 3 zilver, de 2e speler ontvangt 4 zilver enz.
Zo, nu zijn we klaar om te beginnen met spelen;
Het spel wordt gespeeld in beurten, elke speler neemt 1 actie en daarna is de volgende speler aan de beurt.
De actie die je elke beurt doet, is het plaatsen van één arbeider. Op de locatie waar je deze arbeider plaatst kan je goederen ontvangen of een actie uitvoeren, bijv. ontvangen van klei, hout etc., een leerling inhuren of bijv. het bouwen aan de kathedraal.
Welke locaties zijn er op het speelbord?
Groeve, bos, mijnen en zilversmid;
Op deze locaties ontvang je grondstoffen, zodra je een arbeider plaatst op een van deze locaties krijg je de betreffende grondstoffen net zoveel als het aantal werkers dat je daar hebt staan.
Koninklijk pakhuis
Zodra je hier een arbeider plaatst op de locatie mag je 1 actie uitvoeren, heb je er al een werker staan of meerdere dan mag je meerdere acties uitvoeren. Je kan ervoor kiezen op 2 grondstoffen in te wisselen voor 1 loyaliteit of 3 grondstoffen inruilen voor 1 marmer.
Er zijn leerlingen welke je meer acties geven bij het Koninklijk pakhuis.
Werkplaats
Hier kan je een leerling inhuren (de kaart van het bord halen en naast je spelersbord neerleggen) of een nieuw gebouwkaart verkrijgen.
Inhuren van een leerling; Een leerling geeft je extra acties of vaardigheden maar deze kan je ook nodig hebben voor het bouwen van een gebouw. Als je een leerling wilt inhuren, moet je 4 zilver betalen. Van de 4 zilver, gaat er 2 zilver naar het belastingkantoor (de rode munten) en de rest van het zilver (bruine munten) gaat terug in de algemene voorraad.
Per arbeider die je hier hebt staan, mag je een bepaalde arbeider inhuren. Wil je een andere leerling inhuren en je hebt niet voldoende arbeiders staan dan kan je een andere leerling inhuren door hier extra voor te betalen. Je betaald geen zilver aan de voorraad, maar je legt deze op de leerling(en) die je wilt overslaan.
Gebouwkaart ontvangen; je kunt ook een gebouwkaart ontvangen. Per 2 arbeiders die je daar hebt staan, ontvang je 1+1 gebouwkaart.
Let op: je mag max. 6 kaarten in je hand hebben! Heb je er meer, dan moet je kaarten gaan afleggen.
Stadscentrum
Hier kan je arbeiders, welke in een open cirkel staan, gevangen nemen. Per arbeider die je na het plaatsen bij het Stadcentrum hebt staan, mag je 1 groep arbeiders op 1 locatie gevangen nemen. Je moet hiervoor wel 1 zilver als belasting betalen en deze leg je uiteraard in het belastingkantoor.
Zodra je een groep gevangen genomen hebt, zet je de betreffende arbeiders linksboven op je spelersbord. Heb je je eigen arbeiders gevangen genomen? Dan kan je ze bij je overige arbeiders neerzetten en in de volgende ronde gebruiken.
Belastingkantoor
Zodra je hier een arbeider plaatst, ontvang je direct al het zilver wat in het belastingkantoor ligt en legt dit in zijn of haar persoonlijke voorraad. Het plaatsen van een arbeider kost je wel 2 loyaliteit, hiervoor moet je je spelersschijf 2 stapjes naar beneden plaatsen.
Zwarte Markt
Wil je op een makkelijke en snelle manier grondstoffen of gebouwkaarten ontvangen, dan kan je gebruik maken van de Zwarte Markt. Bij de Zwarte Markt bestaat uit 3 velden waar je een arbeider kunt plaatsen, het plaatsen van een arbeider kost je naast zilver (1,2 of 3 zilver) ook verlies van 1 loyaliteit. Op elke veld mag altijd maar 1 arbeider staan!
Herschikking van de Zwarte Markt
Er zijn 2 manieren waarop er een herschikking Zwarte Markt gestart kan worden. Je ziet dan het icoontje van een zwarte vuilniszak met 3 pijltjes.
1. Zodra op alle 3 de locaties vol staan met arbeiders
2. Als er op 1 van de 2 velden (linksonder) bij het Gildehuis een arbeider geplaatst wordt.
Zodra de herschikking geactiveerd wordt, worden de volgende stappen doorlopen;
1. Verplaats alle arbeiders op de zwarte markt naar de gevangenis;
2. Draai de bovenste zwarte markt om en leg deze op de grote markt;
3. Alle spelers die een leerling hebben ingehuurd waar een actie bijstaat voor ‘herschikking zwarte mark’ voeren deze actie uit.
4. Alle spelers die 3 of meer arbeiders in de gevangenis hebben, verliezen 1 loyaliteit
5. De speler met de meeste arbeiders in de gevangenis ontvangt 1 schuldkaart en legt deze met de lopende kant voor zich neer.
Wachtpost
Als je een arbeider bij de wachtpost plaatst mag je per arbeider die daar staat 1 actie uitvoeren. Je mag deze acties in willekeurige volgorde uitvoeren of zelfs dezelfde actie nog een keer.
De acties die je kunt uitvoeren zijn;
1. Verplaats alle gevangen van je spelersbord naar de gevangenis. Per arbeider ontvang je 1 zilver,
2. Bevrijd al je arbeiders in de gevangenis en plaatst ze terug op je spelersbord
3. Betaal 5 zilver of neem 1 schuldkaart en verlies 1 loyaliteit om al je arbeiders op spelersborden van tegenstanders te verplaatsen naar je eigen spelersbord.
4. Betaal 6 zilver (waarvan 3 belasting) om 1 schuldkaart af te lossen. Na het aflossen draai je de schuldkaart om en laat je deze voor je liggen. Je ontvangt direct 1 loyaliteit en eventuele extra voordelen van leerlingen wiens vaardigheden betrekking hebben op schulden.
Gildehuis
Hier plaats je arbeiders zodra je een gebouw gaat bouwen of gaat bouwen aan de kathedraal. Arbeiders worden geplaatst van links naar rechts, van boven naar beneden.
Gebouw bouwen
Zodra je een gebouw gaat bouwen, leg je de kaart boven je spelersbord neer. Vervolgens betaal je de kosten (goederen) voor de kaart en moet je ook voldoen aan de eisen die op de kaart staan zoals een of meerdere leerlingen die je hiervoor moet hebben (ingehuurd).
Sommige gebouwen leveren gelijk iets op zoals een verhoging of verlaging van je loyaliteit of en ander direct effect (bliksemschicht) of punten aan het eind van het spel (vlag).
Aan de Kathedraal bouwen
Je kan ook meewerken om aan de kathedraal te bouwen, hiervoor moet je dus een arbeider plaatsen op het gildehuis. Daarnaast moet je de grondstoffen betalen die links van de kathedraal staan en een gebouwkaart uit je hand afleggen.
Vervolgens verplaats je je spelersschijfje bij de kathedraal 1 plekje omhoog. Let goed op want het aantal plekjes wordt steeds minder hoe hoger je komt. Het kan dus gebeuren dat je niet meer kunt bouwen aan de kathedraal.
Als laatste ontvang je een beloningskaart en de bijbehorende beloningen, voeg dit toe aan je persoonlijke voorraad. Hierna wordt de kaart verwijderd van het spel.
Loyaliteitsspoor
Loyaliteit wordt bijgehouden op het loyaliteitsspoor, zodra je loyaliteit ontvangt of verliest verplaats je je schijf een plekje omhoog of omlaag. Je kan op een punt komen dat je minder belasting moet betalen of zodra je boven de 10 loyaliteit komt mag je geen acties op de Zwarte Markt meer uitvoeren.
Een paar voorbeelden van gebouwkaarten. Rechtsboven staan de punten die meetellen aan het eind van het spel, zodra er gebouwd is. Links staan de kosten die je moet afbellen incl. eventuele benodigde leerlingen. Onder het gebouw staan eventuele beloningen, sommige krijg je direct (bliksem) en andere leveren aan het eind van het spel punten op (met een vlag).
Een paar voorbeelden van leerlingen, linksboven zie je wat deze leerling kan. Dit kan je vergelijken met het gebouw welke je wilt bouwen. Onderop de kaart staat een eventuele actie bij deze leerling.
Hier heb je de wachtpost, of te wel de gevangenis. Zodra je hier arbeiders plaatst, leveren deze per arbeider 1 zilver op. Links van de wachtpost zie je acties welke je kunt uitvoeren. Per arbeider die je plaatst op de open cirkel, mag je 1 actie uitvoeren. Heb je er meer staan, mag je meerdere acties uitvoeren of dezelfde actie meerdere keren.
Einde van het spel
Het spel eindigt zodra tot er het aantal arbeiders is neergelegd door het bouwen van gebouwen of aan de kathedraal. Hierna volgt er nog 1 ronde voor elke speler en dan worden de punten bij elkaar geteld.
– Tel alle punten van de gebouwen bij elkaar op;
– Tel alle punten van het bouwen aan de kathedraal;
– Ontvang of verlies overwinningspunten afhankelijk van je positie op het Loyaliteitsspoor;
– Verlies 2 overwinningspunten per lopende schuld;
– Voor elk goud en marmer ontvang je 1 overwinningspunt;
– Per 10 zilver ontvang je 1 overwinningspunt;
– Verlies 1 overwinningspunt voor elke 2 arbeiders in de gevangenis.
De speler met de meeste punten is de winnaar van het spel.
Het Gildehuis, hier worden de arbeiders geplaatst zodra er gebouw wordt aan een gebouw of aan de Kathedraal. De arbeiders worden van links naar rechts neergelegd en afhankelijk van het aantal spelers. Speel je bijv. met 3 spelers, dan leg je per rij 4 arbeiders neer. Op de 3e regel en op de 4 regel staat het icoontje van herschikking van de zwarte markt. Deze start direct zodra er een arbeider is geplaatst.
Conclusie & eindscore
Moeilijkheid: 2/ 5
Her-speelbaarheid: 8
Mijn score: 8 out of 10 dices
Opzetten van het spel
Het opzetten van Architecten is niet heel veel werk, het zou zeker wel helpen als er een goede inleg inzit maar als je voldoende zakjes hebt dan kan je t spel toch nog wel snel opzetten. Binnen zo’n 10 staat het spel, speel je wat vaker dan kan je dit nog wel sneller opzetten. De kaarten zijn goed herkenbaar aan beide zijden waardoor je t snel kan neerleggen op tafel.
Kwaliteit van de spelonderdelen
De kwaliteit van de spelonderdelen zijn prima! Zelf ben ik niet een grote fan van een glimmend bord maar dat is echt een persoonlijke voorkeur maar dit doet zeker niets af aan het spelen van Architecten. De kwaliteit is en blijf verder helemaal top en is hiermee dus echt een spel welke je vaker kunt spelen zonder dat je dit gaat merken aan de kwaliteit van de onderdelen.
Algemene indruk van het spel
Ik begrijp erg goed waarom Architecten van het Westelijk Koninkrijk in 2020 de spellenprijs gewonnen heeft. Het is een erg vermakelijk spel, zeker de combinatie van het verzamelen van grondstoffen en munten om zelf te kunnen bouwen alsmede het gevangen nemen van tegenstanders. We vonden het een leuk spel om te spelen, qua regels is het niet heel erg moeilijk om uit te leggen maar het boekje met spelregels is best flink. Ondanks het formaat van de spelregels, staat alles wel goed uitgelegd ook met voorbeelden. Tevens vindt je achterin de spelregels, de uitleg over de diverse kaarten.
De vormgeving van het spel vind ik erg leuk gedaan, het ziet er echt uit als een gezellig spel om te spelen. Architecten van het Westelijk Koninkrijk heeft in 2020 de 1e plek gekregen in de categorie Expertspellen, ik moet zeggen dit is zeker geen spel voor de beginnende spelers maar de echte ervaren spelers zullen het een vermakelijk spel vinden. Architecten is echt een spel waarbij je strategie moet gebruiken om te winnen, je zal daarom soms echt gevangenen moeten nemen (en ja soms ook jezelf om verder te komen) of juist investeren in de geschikte leerling om hiermee voldoende gebouwen te kunnen bouwen. Als je dit namelijk niet doet, zal je op een gegeven moment te weinig werkers hebben om verder te kunnen of je moet veel acties uitvoeren om voldoende leerlingen te krijgen om de juiste gebouwen te bouwen.
Herspeelbaarheid van Architecten vind ik goed gedaan, je kunt kiezen voor de makkelijke kant van de kaart. Deze is zeker aan te raden om de eerste paar keer te spelen maar wil je wat meer uitdaging dan draai je de spelersborden om en heb je wat meer uitdaging. Architecten kan je ook solo spelen, ik heb dit niet meegenomen in mijn review, daar ik deze te weinig gespeeld hebt. Maar ik vond het een erg leuke solo spel en het is erg makkelijk qua uitleg.
Mijn dank gaat uit naar White Goblin Games voor de mogelijkheid om Architecten van het Westelijk Koninkrijk te mogen reviewen.
